Waarheidsvinding versus Niet-pluis-gevoel

Ouders en jeugdbeschermers zijn al jaren verwikkeld in een hoog oplopend debat over valse beschuldigingen in rapporten. Jeugdbeschermers: “In het jeugdrecht gaat het niet om waarheidsvinding. Dat begrip komt uit het strafrecht. In het Jeugdrecht kunnen we daar niets mee”.

Het is niet verwonderlijk dat ouders zich met dit antwoord niet-gehoord voelen. Zij vinden het oneerlijk, een drogreden: zij klagen immers niet over het niet-vinden-van-de-waarheid (welke waarheid), maar over het toelaten van onwaarheden. Tot in de hoogste regionen wordt met deze drogreden het debat de verkeerde kant opgestuurd. Ook op parlementair niveau, artikel 3.3 Jeugdwet en de aangepaste protocollen ten spijt.

Eerlijk debatteren

Een eerlijk debat begint ermee elkaar een blik te gunnen op de eigen positie bij de besluitvorming inzake een K.b.-maatregel. Een jeugdbeschermer die moet beslissen om in een bepaalde situatie een OTS of UHP voor te stellen komt soms niet verder dan een z.g. “niet-pluis-gevoel”: het gevoel dat iets niet goed zou kunnen zitten maar wat je niet hard kunt maken. “Stel dat het in dat gezin later misgaat”, zo is de gedachte, “dan ben ík daarvoor verantwoordelijk”.

Inderdaad: een niet-pluis-gevoel is niet te herleiden tot een harde waarheid. Alle begrip daarvoor. Maar dan?

De verleiding is groot om te zoeken naar concrete beschuldigingen die, mits waar, een maatregel meer kunnen rechtvaardigen. Halve waarheden en hele onwaarheden komen in het rapport dat uiteindelijk naar de rechter gaat.

donderdag 30 maart 2017

Waarheidsvinding – beterschapbeloften of wetgeving?

Ruim een jaar geleden (november 2015) hebben Jeugdzorg Dark horse en stichting SOS-jeugdzorg voorzichtig banden aangeknoopt met jeugdzorg Amsterdam (JBRA) om een mogelijke samenwerking te verkennen tussen ouderorganisaties en jeugdbeschermers. Na een wat moeizame aanloop en een verandering van de oorspronkelijke doelstelling van een autisme-voorlichtingsfilm voor scholen naar het organiseren van bijeenkomsten tussen ouders en gezinsvoogden kwam er tenslotte een concreet plan op tafel. De gedachte daarbij was dat het mogelijk moest zijn om met ontwikkelde ouders en welwillende gezinsvoogden een gemeenschappelijke grond te vinden over een jeugdzorg die echt in het belang zou handelen van ouders en kinderen. De workshop ‘Allemaal Gekkies?’ werd geboren waarvan de titel aangaf dat niet alle ouders emotionele en pedagogisch onbekwame mensen zijn, maar vaak heel goed weten wat kinderen nodig hebben om veilig en gezond op te groeien. De workshop is tweemaal met succes gegeven(1) en het leek erop dat het landelijk kon worden ingevoerd om overal ouders en jeugdbeschermers nader tot elkaar te brengen. Maar toen werd het opeens stil bij JBRA…